Akü Bakımı ve Ömrünü Uzatma Yöntemleri

Akü bakımı ve ömrünü uzatma yöntemleri nelerdir? Akü ömrü ne kadardır ve akü bakımları nasıl yapılır? Uzun ömürlü aküler için ipuçları nelerdir?

Akü bakımı, ömrünü doğrudan etkilediği gibi kimi dış faktörler ile de akü ömürleri etkilenebilir. Akünün ömrü, alınan akü markaları ve modellerine göre de değişiklik gösterebileceği gibi kullanıma bağlı olarak yapılan hatalar sonucunda da değişiklik gösterebilir.

Akülerin bulunduğu konum, sıcaklık ve nem oranları, yol durumuna bağlı olarak hareket etme durumları gibi etkenler, akülerinizin dış kaplamasında hasara neden olacak ve performans kayıplarına yol açacaktır.

Akü bakımı nasıl yapılır konusundaki sorulara geçmeden önce akü modellerine göz atmak oldukça önemli. Akü modelleri genellikle 3’e ayrılır. (Kimi kullanım amacına göre bu liste uzayabilir)

• PbA Aküler (Kurşun Asit Aküler): Yaygın olarak kullanılır, ekonomiktir, motosiklet, kamyonet, otomobil gibi içten yanmalı motor türlerinde tercih edilir. Ekonomik bir tercihtir.
• Lityum-İyon Akü Tipleri: Elektrikli araçlarda, hibrit araç modellerinde ve hatta telefonlar, laptop gibi modellerde de kullanılır. Daha hafif, daha hızlı şarj olabilirler.
• Jel Akü Türleri: Bakım gerektirmez, sızdırma tehlikesi bulunmaz, yoğun kullanımda derin deşarja izin verir, son zamanlarda yaygınlaşan elektrikli moped modellerinde sıkça karşımıza çıkar.

Akünün Ömrü Ne Kadar?

Akü ömrü ne kadar? Akü bakımı ile akü ömürleri arttırılabilir mi? Akülerin ömürleri sahip olduğunuz akü modeline ve markasına göre değişiklik gösterebilir.

Piyasada pek çok çeşit akü modeli bulunmakta ancak genel kullanım oranı yoğun olan ve günlük yaşantımızda sıkça karşımıza çıkacak olan akü modellerine bakacak olursak ömürleri;

• PbA Aküler (Kurşun Asit Aküler): 3 ila 5 yıla kadar çıkabilen kullanım oranları.
• Lityum-İyon Akü Tipleri: 5 ila 10 yıla kadar çıkabilen kullanım oranları.
• Jel Akü Türleri: 3 ila 5 yıla kadar çıkabilen kullanım şansı.

Akülerin kullanım ömürleri kullanım sıklığına, yoğun deşarj durumuna ve aldığı hasar miktarına göre değişiklik gösterebilir. Özellikle, şarj dinamosunda yaşanabilecek olan düşük voltaj gerilimi ve/veya yüksek voltaj gerilimi akü ömrünüzü yarı yarıya düşürebilir.

Akülerde bakımın yanı sıra sıcaklık oranları, deşarj oranları ve aldığı hasar oranları göz önünde bulundurulduğu zaman 3 ila 5 yılı aşkın kullanımlar sunulabilmekte. Akü bakımı yanı sıra akü markaları konusunun da önemli olduğunu hatırlatmakta fayda var.

Akü Bakımı Nasıl Yapılır?

Araç akülerinizin uzun süreli kullanımı için bakımlarının aksatılmaması gerektiğini dile getirmiştik. Peki, akü bakımları için yapılması gerekenler nelerdir? Her şeyden önce, vereceğimiz talimatları yüksek güvenlik önlemleri alarak gerçekleştirmeniz gerekmektedir. (Yedek Parça)

Akü bakımı tecrübeniz yoksa bunu en yakın sanayi bölgesindeki akü sanayisinde kısa süre içerisinde yaptırabilirsiniz.

• Akü bakımı yapmadan önce el ve göz korumalarınızı takın,
• Ateş ve sigara benzeri kıvılcım yaratabilecek nesnelerden uzak tutun,
• Akü çevresindeki tozlanmaları temizleyerek işe başlayın,
• Terminal bağlantısı olarak karşımıza çıkan kutup başlarını tel fırça yardımı ile temizleyin, akü dişi bağlantılarını da aynı şekilde temizleyin,
• Akünüzün üzerinde yer alan elektrolit gözlem yuvasından oranını kontrol edin ve akü tipinize göre aşırıya kaçmadan (saf su, arıtılmış su, elektrolit) eklemesi sağlayın. (PBA akülere saf su veya arıtılmış su, Lityum-İyon, jel akü, AGM akü tipleri için ekleme gerekmez.),
• Kutup başlarının sıkılığını kontrol edin gerekirse dişi bağlantıları değiştirin ve sıkıca tutunmasını sağlayın,
• Akü şarj durumunu kontrol edin, şarj dinamosu çıkış oranını ve akü kapasitesini kontrol edin genellikle akülerde voltaj değeri 12.6 volt değerinde olmalıdır,
• Akünüzün çevresinde zarar verebilecek olan metal çıkıntıları temizleyin, delinme şansını en aza indirecek olan materyaller ile akünüzün sallantılarını geçirin.

Aküyü Etkileyen Dış Faktörler

Akü ömrünün uzun olması, sağladığı voltaj değerinin dengeli olması ve araç tesisatına doğru miktarda enerji gönderimi sağlayabilmesi için bazı faktörlerin göz önünde bulundurulması gerekmekte.

Aküyü etkileyen dış faktörler daha kısa akü ömrüne ve/veya daha uzun akü ömrüne sahip olmanızı sağlayabilir. Bu faktörlere genel anlamda bakacak olursak;

• Kullanım şekli: Düzenli kullanımda akü ömürleri uzar, uzun süre beklemiş olan aküler deşarj olarak hasarlar alınmasına neden olabilir.
• Sıcaklık oranları: Akülerin kışın daha performanslı kullanılabilmesi için yalıtım malzemeleri ile yalıtılması bir seçenektir ancak sıcak havalarda yüksek ısı oranları akü ömrünü doğrudan kısaltacaktır. Serin ve kuru bir ortamda kullanılmalıdır.
• Aşırı şarj olma ve Aşırı deşarj olma: Akülerin ömürlerini etkileyen bir diğer etken ise şarj dinamolarından kaynaklanan arızalar olabilir. Bu arızalar akülerin şarj edilmesini engelleyebilir ve/veya olması gerektiğinden fazla şarj ederek iç yapıya zararlar verebilir.
• Çevre etmenleri: Akülerin muhafaza edilmesinin öneminden yazımızda sıkça bahsettik. Doğru muhafaza edilmeyen aküler içlerine toz, kir, demir tozu gibi etkenler alarak. Sürtünme ile delinmelere neden olabilir.

Akü bakımlarının önemi konusundan yazımızda bahsettik. Bunların yanı sıra kaliteli akü markaları tercih edilmesi önerilmektedir. Akü bakımlarınızı evde yapabileceğiniz gibi uzman ellere güvenerek bakımları üstlenmelerini sağlayabilirsiniz.

Daha önce akü bakımı gerçekleştirmemişseniz uzman ellerde akülerinizin sağlıklarına kavuşması en doğrusu olacaktır. Akü sorunlarının her zaman akülerden kaynaklanmadığını, Şarj dinamosu gibi pek çok dış etkenlerden de etkilendiğini unutmamak gerekir.