Diferansiyelin Araçtaki Görevleri Nelerdir?

100 yıldan daha fazla bir süredir hayatımızın merkezinde olan otomobillerin temel parçalarından biri de diferansiyeldir. Sıkça sorulan diferansiyelin araçtaki görevleri nelerdir? Sorusuna ise: ”aracın dönüşlerde devrilmemesi adına, hızını koruyarak dönüşe ve yoluna devam edebilmesini sağlamak” cevabı verilebilir.

Diferansiyel Nedir?

Askeri yürüyüşlerde veya törenlerde yapılan dönüşlerde; düzenin bozulmaması adına, iç tarafta bulunanlar yavaş, dış tarafta bulunanlar ise hızlı adımlar atarlar. Bu sayede yürüyüş düzeni bozulmaz ve dönüş başarıyla tamamlanır. Araçların tekerlekleri de aynı mantıkla çalışır. Bunu sağlayan otomobil parçasına ise diferansiyel ismi verilir.

Diferansiyel Ne İşe Yarar?

Araçlar, yol boyunca doğrusal bir çizgi izlerler. Virajlarda ise dairesel çizgide hareket ederler. Bu sırada iç tarafta ve dış tarafta kalan tekerlek çiftleri, farklı hareket hızlarıyla dönerler. Bunu sağlayan diferansiyel parçasıdır. Diferansiyel, her iki tekerleğin arasında konumlanır ve yarım dişli bir şaft sayesinde tekerleklere bağlanır. Yani diferansiyel, her iki aksın farklı hızda dönmesini sağlar.

Diferansiyelin Görevleri Nelerdir?

Otomobilin en önemli parçalarından biri olan diferansiyelin oldukça önemli görevleri vardır. Bu görevleri şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Motordan gelen gücü tekerleklere iletmek.
• Otomobil dönüş yaparken virajın iç tarafında kalan tekerleklerin ve dış tarafında kalan tekerleklerin hızlarının farklı olmasını sağlamak.
• Tekerleklerin tur sayılarını düzenlemek.
• Motorun sağladığı dönüş hızını düzenlemek. Dönüş hızı ilk olarak şanzıman aracılığıyla değiştirilir. Daha sonra diferansiyele iletilir.

Araç için oldukça hayati sayılan bu parçanın eksikliği durumunda ise dönüşler başarıyla tamamlanamaz. Bu da aracın devrilmesine neden olur.

Diferansiyel Nerede Bulunur?

Diferansiyel parçası, araç türlerine göre farklı yerlerde konumlanır. Diferansiyel, önden çekişli araçlarda, ön aks üzerinde bulunan şanzıman kutusunda yer alır. Arkadan çekişli otomobillerde ise arka aksın ortasında yer alır. Son zamanlarda popülerliği oldukça artan dört çeker araçlarda birden çok diferansiyel bulunur. Bu araçlarda; ön, arka ve aktarma şaftı olmak üzere toplamda 3 adet diferansiyel vardır.

Diferansiyelin Bölümleri Nelerdir?

Otomobilin viraj alırken yay biçimli yol izleyerek devrilmemesini sağlayan diferansiyelin bölümlerini şöyle sınıflandırmak mümkündür:

• Şaft
• Universal Mafsallar
• Sabit Hız (CV) Masallar

Araç parçalarından biri olan diferansiyelin her bir bölümünün farklı görevleri bulunur. Bu sebeple yedek parça alımı söz konusu olduğunda, ürünün orijinal olmasına oldukça dikkat edilmelidir.

Şaft Ne İşe Yarar?

Şaft; diferansiyeli şanzımana bağlayan parçadır. Oldukça esnek bir yapıya sahip olan şaft, engebeli yollarda şanzımanın düz olan konumunu korur. Sürüşün açısı değiştikçe devreye, diğer parçalardan olan universal mafsallar girer. Bunlar da şaftın esnek bir biçimde hareket etmesini sağlar.

Universal Mafsallar Ne İşe Yarar?

Universal mafsallar; şaftı şanzıman aracılığıyla diferansiyele bağlar. Bu sayede şaftın esnek bir şekilde hareket etmesini sağlar. Universal mafsallar, şaftın iki ucunda konumlanır. Şaft iki ayrı parçadan oluşuyorsa, bu mafsalların sayısı üçe çıkar.

Sabit Hız (CV) Mafsallar Ne İşe Yarar?

Torku büyük araçlarda kullanılan CV mafsallar, büyük dönüş açılarında etkili bir performans gösterdikleri için kullanılırlar. Sabit hız mafsalları, kuvvet ne kadar büyük olursa olsun, bunu olabildiğince yumuşak bir şekilde iletmekle yükümlüdür.

Diferansiyel Çeşitleri Nelerdir?

Piyasada pek çok diferansiyel çeşidine rastlamak mümkündür. Her bir diferansiyel çeşidi, farklı amaçlar doğrultusunda kullanılır.

Genel olarak çeşitleri şu şekilde ayırmak mümkündür:

• Açık Diferansiyel (Klasik) Diferansiyel
• Kilitli Diferansiyel
• Sınırlı Kaymalı Diferansiyel
• Elektrik Kontrollü Sınırlı Kaymalı Diferansiyel
• Dinamik Tork Kontrollü Diferansiyel

Diferansiyel çeşitleri, tekerlek hızlarına olan etkileri ve motordan gelen gücü akslara gönderme boyutları konusunda farklılık gösterirler. Bu sebeple farklı alanlarda kullanılırlar.

Açık (Klasik) Diferansiyel

Açık yani klasik diferansiyel, motordan gelen torku, her iki tekerleğe de eşit olarak gönderir. Yani bu çeşitte, sağ tekerlekteki çekiş kuvveti ile sol tekerlekteki çekiş kuvveti her daim aynı olur. Pek çok Sedan, Minivan ve Crossover modelinde açık diferansiyel kullanılır. Açık diferansiyel, motordan gelen gücü, farklı hızda çalışacak şekilde iç ve dış tekerlekler arasında bölüştürür. Açık diferansiyel kullanılan bir araçta; tekerleklerin birisinde tork kaybı yaşandığında, bu düşüş diğer tekerlekte de yaşanır.

Kilitli Diferansiyel

Diferansiyelin genel amacı, tekerleklerin farklı hızlarda dönmesini sağlamak olsa da kilitli diferansiyel bunun tam tersini yapmakla yükümlüdür. Yani kilitli diferansiyelin görevi, gerektiğinde her iki tekerleğinde aynı hızlarda dönmesini sağlamaktır. Devreye sokulduğu an, motordan gelen devri her iki tekerleğe eşit şekilde gönderir ve bu sayede her iki tekerleğin de aynı hızlarda dönmesini sağlar.

Diferansiyel Bakımı Nasıl Yapılır?

Yapısı gereğince, pek çok dişliyi bir arada çalıştıran diferansiyel, motor gücünü tekerleklere en uygun biçimde ileten, oldukça önemli bir parçadır. Bu da diferansiyelin bakım konusunu oldukça önemli bir hale getirir. Diferansiyel içerisinde bulunan dişli ve çarkların yağlanması işlemi, birbirlerine sürtünerek zarar görmelerinin önüne geçer. Diferansiyel yağını düzenli olarak değiştirmek, sık sık yağ seviyesini kontrol etmek, genel bakım konusunda yeterli olur. Fakat yağın değiştirilme sıklığı, araç modellerine ve kullanımın sıklığına göre farklılık gösterir. Bu nedenle, bu konuda net bir ifade kullanmak zordur.

Yedek Parça Seçiminde Nelere Dikkat Edilmelidir?

Otomobil sektöründe gerek donanım gerek tasarım açısından pek çok farklı modele rastlamak mümkündür. Bu araçlar üstün teknolojik sistemlerle donatılsa dahi zaman içerisinde, parçalarda arıza meydana gelebilir. Bu durum diferansiyel için de geçerlidir. Arıza meydana geldiğinde ise, araç sahiplerinin yapması gereken, doğru yedek parçayı seçmektir. Aracınızın yeniden iyi bir performans göstermesi adına seçilen parça oldukça önemlidir.

Otomobillere yedek parça seçimi yapılırken, parçaların araç ile uyumlu olmasına ve orijinal olmasına dikkat edilmesi gerekir. Bu durum aracın daha sonraki performansı için önemlidir. Parçanın orijinal olmaması, otomobilin piyasa değerini de düşürür. Bu da otomobil sahiplerinin istemediği bir durumdur. Dikkat edilmesi gereken bir diğer konu ise; alınacak ürünlerin faturalı olmasıdır. Alınan parçanın faturası olmaması, o parçanın garantisinin bulunmadığı manasına gelir.